“Dan D” bio je jedna od najpažljivije planiranih vojnih akcija u istoriji.
Osim što je potpuno iznenadio naciste i danas, 73 godina kasnije, ovaj događaj ostaje zamamćen kao najveća pomorska invazija u istoriji, iskrcavanje koje je ponizilo Hitlera i bitka koja je promenila tok Drugog svetskog rata.
Bitka za Normandiju vodila se između snaga nacističke Nemačke, koje su okupirale zapadnu Evropu i savezničkih snaga u Drugom svetskom ratu. Događaj je bio pažljivo planiran.
Iskrcavanje u Normandiji, poznato i kao „Dan D” ili operacija „Overlord”, bila je prva serija operacija saveznika u Normandiji tokom Drugog svetskog rata. Invazija je uključivala preko tri miliona vojnika koji su prevezeni preko kanala La Manš iz Engleske u Normandiju u okupiranoj Francuskoj.
Već 1942. godine saveznici su počeli da pripremaju planove za invaziju na Hitlerovu Evropu. Za komandanta operacije imenovan je američki general Dvajt D. Ejzenhauer.
Od velike važnosti bilo je dobro odrediti mesto i vreme invazije. Plaže Normandije nazvali su kodirani imenima: Juta, Omaha, Gold, Džuno i Svord.
Deo plana bio je i zavaravanje nacista. Saveznici su napravili tzv. fantomske tenkove i objavili invaziju na Norvešku. Fantomski tenkovi bili su zapravo od gume! Sa neba, oni su nemačkim pilotima izgledali kao pravi.
Na sve to, američki i britanski avioni su učestalo bombardovali celu Francusku kako Nemci ne bi posumnjali da se sprema invazija.
Iskrcavanje je počelo 6. juna 1944. godine u 6.30 izjutra, pre tačno 73 godine.
Većinu savezničkih snaga činile su američke, britanske, kanadske i francuske jedinice, iako je bio i Belgijanaca, Holanđana, Grka, pa čak i Novozelanđana i Australijanaca.
Iskrcavanje u Normandiji počelo je noćnim padobranskim i jedriličarskim desantom, masivnim vazdušnim napadima i pomorskim bombardovanjem posle kojeg je usledio desant.
Do ponoći su saveznici uspeli da odbiju sve protivnapade i uspostaviti kontrolu nad plažama omogućavajući iskrcavanje ostatka vojnika i na kraju su osvojili bitku.
Gubici nisu bili mali – SAD su u bici imale 29.000 poginulih i 106.000 ranjenih i nestalih, Velika Britanija 11.000 mrtvih i 54.000 ranjenih i nestalih, a Kanada 5.000 mrtvih i 13.000 ranjenih i nestalih.
Bitka za Normandiju potrajala je još dva meseca, koliko je trebalo savezničkim snagama da uspostave čvrst mostobran na evropskom kopnu i da probiju nemačku liniju fronta u Francuskoj.
Tako je ovaj dan ostao upamćen kao “Dan D” – Dan kada je sudbina Drugog svetskog rata počela da se menja
(Dnevno)